Podczas upamiętnienia szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk uhonoruje Medalami "Pro Patria" osoby zasłużone w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość ojczyzny.

Błogosławiony ksiądz Józef Stanek urodził się 6 grudnia 1916 r. w Łapszach Niżnych na Spiszu. Był najmłodszym z ośmiorga rodzeństwa. "Jako 10-latek po nagłej, spowodowanej zarazą tyfusu śmierci rodziców oraz dziadków, trafił pod opiekę starszego rodzeństwa, które po sześciu latach oddało go do szkoły +Collegium Marianum+ Księży Pallotynów w Wadowicach na Kopcu. W 1937 r. rozpoczął studia w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Pallotynów w Ołtarzewie, gdzie zastał go wybuch wojny" - czytamy w informacji UdSKiOR. We wrześniu 1939 r. wraz z innymi klerykami z seminarium został ewakuowany przed nadciągającym frontem na wschód. Trafił do sowieckiej niewoli, z której udało mu się zbiec i powrócić do Ołtarzewa.

Święcenia kapłańskie otrzymał 7 kwietnia 1941 r. w katedrze metropolitarnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie. "W tym samym czasie rozpoczął studia na tajnym Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Do wybuchu Powstania Warszawskiego pracował jako duszpasterz i kapelan szpitala w Zakładzie Sióstr Rodziny Maryi na Koszykach przy ul. Hożej w Warszawie" - przypomniano.

W konspiracji w ZWZ-AK zgrupowanie "Kryska" przyjął pseudonim Rudy. "Podczas Powstania odprawiał msze polowe dla żołnierzy i cywilów, spowiadał, odwiedzał pacjentów w szpitalach, ratował rannych, wynosząc ich z pierwszej linii frontu. W ostatnich dniach Powstania na Przyczółku Czerniakowskim poświęcił się ratowaniu życia innych, odmawiając ewakuacji na praski brzeg Wisły i oddając swe miejsce w pontonie rannemu żołnierzowi" - napisano w informacji o kapłanie.

23 września 1944 r. ks. Stanek brał udział w pertraktacjach z Niemcami w celu uratowania jak największej liczby powstańców. "Zatrzymany przez SS w charakterze zakładnika był torturowany i jeszcze tego samego dnia został powieszony na zapleczu budynku Solec 51, wedle niektórych przekazów - na własnej stule" - czytamy w informacji UdSKiOR.

W 1945 r. jego zwłoki zostały ekshumowane i złożone w zbiorowej mogile przy ul. Solec w Warszawie. Rok później przeniesiono je na Cmentarz Powązkowski, a w 1987 r. złożono w kwaterze zgrupowania AK "Kryska".

W 1999 r. ks. Józef Stanek został ogłoszony przez papieża Jana Pawła II błogosławionym w gronie 108 męczenników II wojny światowej. W 2004 r. błogosławionego pallotyna ustanowiono patronem kaplicy w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Początek uroczystości na rogu ul. Solec i Wilanowskiej zaplanowano na godz. 13. (PAP)

autor: Grzegorz Janikowski

gj/ aszw/