Reklama

W wolnej chwili

Hazardowa pasja

Annapurna (8091 m n.p.m.)

Adobe Stock

Annapurna (8091 m n.p.m.)

Niejednokrotnie w moim życiu ocierałem się o świat po drugiej stronie, zarówno w sytuacjach ode mnie niezależnych, jak i przekraczając na własne ryzyko pewne granice, za którymi jest zbyt niebezpiecznie.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W młodości takie igranie z ogniem zapewniało głębsze przeżycia. Bywało, że wbrew wszystkiemu „oszukałem przeznaczenie” i przezwyciężywszy ekstremalne sytuacje, wołałem euforycznie: „raz jeszcze wyszedłem górą”. Niestety, z kostuchą nie da się stale wygrywać. Gdzieś tam istnieje limit fartu. A ponieważ zużyłem w różnych okolicznościach jego spory zapas, nie zamierzam już prowokować losu. Postanowiłem, że pojadę jeszcze w Himalaje.

Trzydzieści siedem lat temu pomogłem Jurkowi Kukuczce w znalezieniu we Włoszech jakże ważnych sponsorów. W rewanżu zaprosił mnie na Annapurnę, w towarzystwie Krzysztofa Wielickiego, Wandy Rutkiewicz i Artura Hajzera. W Katmandu głośno było o Polakach zamierzających jako pierwsi zdobyć ten szczyt od południowej strony zimą, a więc wtedy, gdy wszyscy inni zakończyli właśnie sezon – bez spektakularnych sukcesów – i powoli opuszczali Nepal.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Po nocy spędzonej w autokarze 12 stycznia 1987 r. wysiadamy w miejscowości Pokhara, gdzie rekrutujemy porterów. Teraz przede mną otwiera się „siedziba bogów” – wyniosłe szczyty Himalajów, które zdaje się, że dotykają nieba. Powietrze jest przezroczyste, światło jak czysty kryształ, niebo lazurowe. Wystarczająco, aby się rozpromienić. Wysokie, pełne tajemnic góry budzą jednak strach, obnażając najgłębszą istotę egzystencji. Ścieżka raz wznosi się stromo, po czym opada wzdłuż wezbranej rzeki. Maszerujemy przez wspaniały różnorodny las pełen kwitnących magnolii i rododendronów, bambusowych zarośli, ścieżek z fioletowymi prymulkami. Z rzadka mijamy wioski, ludność jest życzliwa i uśmiecha się do przybyszów, witając ich tradycyjnym namaste, co nie tylko oznacza dzień dobry, lecz także ma jeszcze inny, głębszy sens, dający się oddać słowami: „kłaniam się przed Boskością, która jest w tobie”.

Nagle przed nami, prawie na wyciągnięcie ręki, ukazuje się Annapurna: po nepalsku – bogini obfitości. Wschodzące słońce barwi szeroką gamą lodowe szczyty i zawrotnie wysokie ściany, oświetlając świat, który wygląda, jakby dopiero wyszedł spod ręki Stwórcy. Na wysokości 4,2 tys. m n.p.m. zakładamy bazę, gdzie odkrywam tablicę, która głosi, że trzydzieści sześć osób zdobyło szczyt, ale innych trzydziestu czterech śmiałków nigdy nie powróciło do domu. Niedługo potem jesteśmy świadkami trzęsienia ziemi, słychać spadające z hukiem seraki, których lodowe odłamki obsypują nasz obóz. Na dodatek ze zsuwającej się lawiny dosięga nas chmura śnieżnego pyłu. Na zimowej wyprawie zwiększa się znacznie stopień trudności, co wymaga zwielokrotnienia wysiłków nawet przez doświadczonych alpinistów. Temperatury są niższe o 15-20°C, wieją stałe, bardzo dokuczliwe wiatry, większe są skoki temperatury podczas przechodzenia ze strefy nasłonecznionej do obszaru pozostającego w cieniu, dni są krótsze, opady śniegu obfitsze, a w nim człowiek z łatwością się zapada. Wszystko to jednak nie odstrasza moich współtowarzyszy.

Reklama

Wspinaczka w wysokich górach to czysty hazard, bo jest zbyt wiele faktorów niezależnych od człowieka i o nieszczęście nietrudno. Zapytałem Jurka, dlaczego się wspina, ale jego wyjaśnienie niczego nie wniosło. Skomentował: „Sam częstokroć chciałem tego dociec, ale nigdy jeszcze nie znalazłem wytłumaczenia. Góry mnie bawią, pociąga także wyczyn sportowy, a przede wszystkim nieprzetarte w Himalajach szlaki. Myślę, że to jest trochę jak w grze hazardowej, człowiek ciągle mierzy się ze sobą. Chociaż, kto wie? Może to tylko część prawdy”. Wanda zaś uzupełniła: „Himalajskie ekstremum daje mi poczucie własnej wartos´ci, jest pro´ba? charakteru, poszukiwaniem ekstremalnych przeżyć, spełnieniem potrzeby ryzyka, za którym wprawdzie nie przepadam, ale bez kto´rego nie potrafię sie? obejs´c´. Kontakt z pierwotną przyroda?, niebywałe doznania intelektualne i estetyczne, kto´rych doświadczam tam wysoko – wszystko to jest mi potrzebne do z˙ycia”.

1 lutego Jurek z Arturem rozbijają V obóz na wysokości 7,4 tys. m n.p.m. Pogoda się pogarsza, sypie śnieg, a na dodatek opada mgła. Są tak zmęczeni, że decydują się na 24 godziny odpoczynku. Wczesnym rankiem wychodzą z namiotu. Do szczytu zostało jeszcze 700 m, tylko tyle, a zarazem aż tyle. Aura jest okropna: chmury, głęboki śnieg, przejmujące do szpiku kości zimno, widoczność ograniczona do 20 m. Coraz trudniej oddychać, a przed nimi jeszcze mordercza wspinaczka po pionowej ścianie. Powoli tracą nadzieję na zwycięstwo. „Padał śnieg i było bardzo zimno” – powie Jurek po powrocie. „Po raz kolejny dręczyła mnie wątpliwość: iść dalej, czy tym razem dać sobie spokój. W takich warunkach człowiek nie walczy o sukces, lecz wyłącznie o przeżycie. Nasza miłość do gór nauczyła nas jednak pokonywać skrajne warunki i przeć naprzód”.

Z bazy, drogą radiową, nadchodzą słowa zachęty. „Możecie iść dalej, wierzchołek jest wolny od chmur – dodają im odwagi pozostali na dole koledzy. – Macie szansę na powodzenie”.

Reklama

O 12.15 znajdujący się na wysokości 7,5 tys. m n.p.m. Kukuczka prosi, żeby sprawdzić na archiwalnym zdjęciu, którędy powinni pójść, bo widoczność jest równa zeru. Na szczęście, z naszą pomocą, odnajduje drogę. Kontynuują wspinaczkę wzdłuż wąskiej i urwistej grani, a każdy krok oznacza ogromny wysiłek. I tak będzie aż do końca. O godz. 16 obaj himalaiści stawiają stopę na szczycie jednego z czternastu 8-tysięczników, największych gigantów naszej planety.

Krótka chwila radości. Powolnymi ruchami, żeby nie narażać płuc na dodatkową pracę, robią kilka zdjęć. Nie mają nawet czasu, żeby się nacieszyć zwycięstwem. Ponadto są zbyt zmęczeni, za chwilę zapadnie zmrok, muszą więc rozpocząć schodzenie. I jak często bywa, powrót okaże się trudniejszy od wspinaczki.

Dwa dni później, wyczerpani, z ogorzałymi twarzami, wracają do bazy. W międzyczasie ruszają w dalszą drogę Krzysiek i Wanda, ale warunki pogodowe stają się zbyt skrajne. Rutkiewicz nie jest też w najlepszej formie fizycznej i rezygnuje. Wielicki poświęca swoje ambicje i schodzi razem z nią. Wielkoduszność i przyjaźń są ważniejsze niż zwycięstwo. Po każdym tragicznym wypadku w Himalajach powracają na łamy prasy akademickie debaty na temat etyki wspinaczki wysokogórskiej. Dawniej zagrożonemu partnerowi człowiek bezinteresownie pomagał, nawet jeśli sam balansował na granicy życia. Otaczająca nas na każdym kroku znieczulica dotknęła także środowisko himalaistów. Dziś człowiek w obliczu śmierci nie może liczyć na szlachetny odruch współtowarzysza wyprawy. W huraganowej zamieci w chwili wyczerpania i skrajnego zziębnięcia nie ma miejsca na wyidealizowaną romantyczną etykę z czasów pionierów.

Brutalna rzeczywistość w „strefie śmierci”, gdzie osłabiony organizm odczuwa dokuczliwie brak tlenu, gdzie każdy krok wymaga kolosalnego wysiłku i nie mniejszej siły woli, sprowadza się wyłącznie do egoizmu. Walka o własne życie w takich warunkach odsuwa w cień wszelkie ambicje i solidarność. Jeśli opuszczę partnera, mam szansę wrócić do domu. Jeśli zostanę, aby pomóc, możliwość przeżycia topnieje. Przed tak bezwzględnym dylematem stawał niejeden himalaista, ale rzadko kto się tym dzielił.

Z czwórki moich kamratów pozostało tylko dwóch. Jurek w 1989 r. próbował osiągnąć coś, czego nie dokonał wówczas nikt inny. Chciał zdobyć Lhotse od południa – przechodząc legendarną południową ścianę, która zabiła tak wielu. Runął tam w 2-kilometrową przepaść. Miał 41 lat. Trzy lata później także Wanda, dama Himalajów, nie powróciła z gór, które tak bardzo ukochała.

reporter, eksplorator

Podziel się:

Oceń:

2025-03-25 15:01

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Franciszek jedzie do Mozambiku – bogatego kraju biednych i radosnych ludzi

Grzegorz Gałązka

W środę 4 września o godz. 8 rano Franciszek odleci z rzymskiego lotniska Fiumicino do Maputo – stolicy Mozambiku, rozpoczynając w ten sposób swą 31. podróż zagraniczną, a czwartą do Afryki.

Więcej ...

Ks. prałat Henryk Jagodziński nuncjuszem apostolskim w Ghanie

kolegium.opoka.org

Ks. prałat dr Henryk Jagodziński – prezbiter diecezji kieleckiej, pochodzący z parafii w Małogoszczu, został mianowany przez Ojca Świętego Franciszka, nuncjuszem apostolskim w Ghanie i arcybiskupem tytularnym Limosano. Komunikat Stolicy Apostolskiej ogłoszono 3 maja 2020 r.

Więcej ...

Cieszę się, że ta książka ujrzała światło dzienne! Czy obecny redaktor naczelny „Niedzieli” też zdecyduje się na wywiad-rzekę?

2025-07-17 19:43

Red

Gdy zagłębiłam się w treść wydanego właśnie wywiadu-rzeki z księdzem Ireneuszem Skubisiem, miałam przed oczami wszystko, co działo się od początku mojej pracy w „Niedzieli”, czyli od roku 1998.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do św. Krzysztofa

Wiara

Nowenna do św. Krzysztofa

Nowenna do św. Marii Magdaleny

Wiara

Nowenna do św. Marii Magdaleny

Diecezja siedlecka: Ksiądz zmarł nagle w wieku 52 lat

Kościół

Diecezja siedlecka: Ksiądz zmarł nagle w wieku 52 lat

Świadectwo: 52 lata spełnionego małżeństwa. Jak to...

Wiara

Świadectwo: 52 lata spełnionego małżeństwa. Jak to...

Nowenna do Matki Bożej Szkaplerznej

Wiara

Nowenna do Matki Bożej Szkaplerznej

Zmiany kapłanów 2025 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2025 r.

Co tak naprawdę powiedzieli biskupi na Jasnej Górze?

Kościół

Co tak naprawdę powiedzieli biskupi na Jasnej Górze?

Najświętsza Maryja Panna z Góry Karmel

Wiara

Najświętsza Maryja Panna z Góry Karmel

Małopolskie: Zerwany dach kościoła i blisko 500 osób...

Wiadomości

Małopolskie: Zerwany dach kościoła i blisko 500 osób...