Reklama

Wiara

Dźwięki Biblii

Krowa, osioł, lew…

Muzeum Watykańskie – Fernando Botero, Kardynał Alberto di Jorio/ zdjęcia: Grażyna Kołek

Gdy coś nie idzie po naszej myśli wydajemy ryk krowy. Bywa, że odzywa się w nas ryk lwa czy osła – onagera. A jak często wydobywamy ryk stworzenia, które chce pełnić wolę Boga?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ryczenie jest odgłosem wydawanym w chwili silnego wzburzenia. Jest niewątpliwie sygnałem ostrzegawczym, alarmującym. Zwierzęta wydają swój ryk, gdy sygnalizują głód lub niebezpieczeństwo albo gdy przyzywają partnera, np. jak jelenie na rykowisku. Jest ostrym, silnym, głośnym dźwiękiem, który paraliżuje innych. W języku polskim ryk ze względu na brzmieniowy charakter wiąże się ze słowami takimi jak „wrzeszczeć” czy „drzeć się”, które odnoszą się raczej do dźwięków wydawanych przez człowieka. W języku hebrajskim jest nieco inaczej – słowo „ryczeć” ma kilka reprezentacji w zależności od skojarzeń zwierzęcych. Można zatem ryczeć jak lew, ale także ryczeć jak krowa lub osioł. Każdy z tych ryków jest inny i każdy budzi inne skojarzenia w Piśmie Świętym.

Reklama

Ryk lwa określa się za pomocą słowa ša’ag, w którym pobrzmiewa dźwiękonaśladowcze wydłużenie samogłoski podczas ryczenia: „ae”. Ša’ag jest dźwiękiem potężnym, głośnym – gdy się wydobywa, całe stworzenie drży. Dlatego też bywa często zestawiane z rykiem gromu, a więc samego Boga: „Pan z Syjonu zagrzmi, z Jeruzalem wyda swój głos” – dosłownie ’ryk’ (Am 1, 2). Nic dziwnego zatem, że dźwięk ten jest kojarzony z przejawem siły lub mocy Jahwe. Kiedy Samson spotyka na swej drodze lwa, a on wydaje swój ryk, w chłopca wstępuje Duch Pana i pokonuje przeciwnika (por. Sdz 14, 5). Podobny odgłos odnajdujemy u proroków, którzy za pomocą ryczenia chcą ukazać zazdrość Boga o swój lud. U Izajasza czytamy: „Jego ryk jest jak [ryk] lwicy; on ryczy jak lwiątka. Wydaje pomruk, porywa swą zdobycz i umyka, a nikt mu jej nie wyrwie” (Iz 5, 29).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Ale jest jeszcze inne ryczenie – osła, a właściwie onagera. W języku hebrajskim wyraża go słowo nahaq. Pojawia się ono dwukrotnie w Księdze Hioba i zostaje powiązane z doświadczeniem udręki (por. 6, 5). Dźwięk ten ma niezwykle symboliczne znaczenie. Fizjologus, wczesnochrześcijańskie bestiarium opisujące właściwości zwierząt, roślin i kamieni, przedstawia onagera jako zwierzę diabelskie. Gdy następuje wiosenne zrównanie dnia i nocy, po którym dnia zaczyna przybywać, a nocy ubywać, usłyszeć można straszny ryk onagera. To szatan-onager ryczy dwanaście razy w ciągu dnia i dwanaście razy w ciągu nocy, wściekły, że pomniejsza się jego królestwo ciemności. Ryk onagera byłby zatem rykiem rozpaczy, rozgoryczenia, jęku, gdy kończy się coś ważnego dla nas. Ale ten ryk rozpaczy ma głębsze podłoże. Rozlega się wówczas, gdy ginie coś, na czym nam zależało, w czym czuliśmy się dobrze, bezpiecznie, gdy pada jakiś idol, w którym pokładaliśmy nadzieję. Boli nas najbardziej, gdy zostają zburzone słupy, na których budowaliśmy nasze życie, na których opieraliśmy nadzieję naszego szczęścia. To jest ryk onagera – odgłos żalu, zawiedzionych nadziei, strącanego z cokołu pomnika.

Można ryczeć jeszcze w inny sposób – jak bydło. Odgłos ten zostaje wyrażony przez słowo ga’â. Pojawia się ono w jednym zdaniu z odgłosem poprzednim – nahaq w Księdze Hioba: „Czy onager ryczy na murawie lub mruczy wół, gdy ma paszę?”. Gdy doznaje się trwogi, można jęczeć jak onager lub mruczeć jak wół. W tłumaczeniu użyto słowa ’mruczeć’, które nie oddaje istoty owego dźwięku. Mruczenie może mieć bowiem konotacje zarówno negatywne (mruczy się pod nosem z niezadowolenia), jak i pozytywne (pomruk wywołany przyjemnością, rozkoszą). W kontekście historii Hioba chodzi jednoznacznie o wyraz cierpienia. Zatem idzie tu nie tyle o mruczenie wołu, ile o ryk bydła, które domaga się paszy. To jest odgłos niezadowolenia. Ile razy rozlega się ono w naszym życiu? Gdy coś nie idzie po naszej myśli, gdy wypłata przyszła na konto dzień później, gdy ktoś obtarł nam samochód na parkingu i w setkach podobnych wydarzeń... Wydajemy ga’â – ryk krowy, która domaga się pożywienia.

Trudno nie zadać sobie pytania, jakim rykiem jesteśmy. Rykiem lwa, który zwycięża zło, rykiem onagera, który jęczy, bo właśnie upadł jego idol, czy rykiem krowy, która domaga się pożywienia...? A może rykiem stworzenia, które jest gotowe pełnić wolę Boga?

Autor jest filologiem i filmoznawcą, profesorem na Uniwersytecie Jana Długosza w Częstochowie. Od dekady bada zagadnienia związane z odgłosami i muzycznością kultury. Obecnie wraz z zespołem pracuje nad Słownikiem odgłosów w Biblii.

Podziel się:

Oceń:

2024-06-25 14:15

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Już jest "Jutro Niedziela" na Rok B!

Materiał prasowy

Nowy tom serii "Jutro Niedziela" na rozpoczęty właśnie rok liturgiczny jest już dostępny dla czytelników. Książka autorstwa dwóch kapłanów: biblisty - ks. Marcina Kowalskiego i dziennikarza - ks. Przemysława Śliwińskiego ukazała się pod honorowym patronatem Konferencji Episkopatu Polski i Komisji Duszpasterstwa KEP. Patronat nad publikacją objął także Tygodnik Katolicki "Niedziela".

Więcej ...

Abp Galbas: polityka w sprawie migrantów nie może zagrażać bezpieczeństwu kraju

2025-09-21 16:44
Abp Adrian Galbas

PAP/Paweł Supernak

Abp Adrian Galbas

Skrajne rozwiązania dotyczące migrantów i uchodźców, jak blokowanie wjazdu wszystkim, wypędzanie wszystkich albo wpuszczanie wszystkich, są nieuzasadnione – powiedział abp Adrian Galbas. Zaznaczył, że polityka w tym zakresie nie może zagrażać bezpieczeństwu kraju. Potrzebna jest długofalowa strategia – dodał.

Więcej ...

Cyberatak sparaliżował lotnisko w Brukseli

2025-09-21 19:56
Lotnisko w Brukseli

PAP/EPA/OLIVIER HOSLET

Lotnisko w Brukseli

W związku z cyberatakiem na lotnisko w Brukseli PLL LOT odwołały trzy rejsy – powiedział w niedzielę PAP rzecznik przewoźnika Krzysztof Moczulski. Chodzi o loty z Brukseli, tamtejszy port lotniczy od piątku zmaga się z efektami cyberataku. Pasażerowie posiadający bilety na odwołane loty mogą liczyć na pomoc.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do św. Ojca Pio

Wiara

Nowenna do św. Ojca Pio

Nie możecie służyć Bogu i Mamonie!

Wiara

Nie możecie służyć Bogu i Mamonie!

Pismo Święte podkreśla potrzebę uczciwości

Wiara

Pismo Święte podkreśla potrzebę uczciwości

Rozważanie: Młody chłopak chciał złożyć

Wiara

Rozważanie: Młody chłopak chciał złożyć "Apostazję"

Tragedia w USA. Nie żyją polscy żołnierze

Wiadomości

Tragedia w USA. Nie żyją polscy żołnierze

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Uczestnicy popularnego tanecznego programu w żenujący...

Wiadomości

Uczestnicy popularnego tanecznego programu w żenujący...

A jednak małżeństwo górą! Papież mówi „stop”...

Felietony

A jednak małżeństwo górą! Papież mówi „stop”...

PILNE! Powtórzył się cud św. Januarego

Wiara

PILNE! Powtórzył się cud św. Januarego