Reklama

Kultura

Scena spotkania jak nowa

Spotkanie papieża Leona I, zwanego „wielkim”, i Attyli, wodza Hunów, zwanego „biczem Bożym”, wykuł w marmurze genialny
Alessandro Algardi

Włodzimierz Rędzioch

Spotkanie papieża Leona I, zwanego „wielkim”, i Attyli, wodza Hunów, zwanego „biczem Bożym”, wykuł w marmurze genialny Alessandro Algardi

W Bazylice św. Piotra odrestaurowano słynne dzieło rzymskiego baroku.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wiele muzeów i kościołów wykorzystało okres pandemii na przeprowadzenie nadzwyczajnych prac konserwatorskich, które byłyby trudne do zrealizowania w obecności zwiedzających. Takie nadzwyczajne prace przeprowadzono również w Muzeach Watykańskich i Bazylice św. Piotra. W świątyni tej dokonano renowacji największej nastawy ołtarzowej wykonanej w marmurze, która przedstawia scenę spotkania papieża Leona Wielkiego z Attylą. Znajduje się ona nad grobem tegoż papieża – był to pierwszy następca św. Piotra, którego pochowano w bazylice.

Biały marmur ożył

Autorem marmurowej nastawy jest jeden z najwybitniejszych, obok Berniniego, rzeźbiarzy włoskiego baroku – Alessandro Algardi. Urodził się w 1598 r. w Bolonii, gdzie studiował w miejscowej Akademii u Ludovica Carracciego. W 1625 r. przeniósł się do Rzymu, gdzie zmarł w 1654 r. Algardi, wraz ze swoimi współpracownikami, pracował przy ołtarzu przez 7 lat (1646--53). Do jego wykonania posłużyło sześć wielkich bloków białego marmuru z Carrary. Rzeźbiarze wykuli osiemnaście postaci – uczestników historycznego spotkania Leona I z władcą Hunów nad rzeką Mincio w północnych Włoszech. Papieżowi udało się wówczas zatrzymać Attylę, który ze swoimi żołnierzami maszerował na Rzym.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kim były te dwie ważne postacie historyczne? „Wielki” to przydomek papieża Leona I, czterdziestego piątego biskupa Rzymu, doktora Kościoła, który zasiadał na Stolicy Piotrowej w latach 440-461. Wraz z nim tylko papież Grzegorz I, również doktor Kościoła, który zmarł w Rzymie w 604 r., określany jest jako „wielki”. Kierował Kościołem w czasach, gdy znacznie wzrosła rola papieży, gdyż Rzym przestał być stolicą państwa. Dlatego papieże byli najwyższymi autorytetami na południu Włoch, na Sycylii i Sardynii.

Attyla natomiast, wódz barbarzyńskich Hunów, był zwany „biczem Bożym” (łac. Flagellum Dei). Przybył do Włoch od północy, od Alp Julijskich, i kroczył od zwycięstwa do zwycięstwa. W jego ręce wpadły: Akwileja, Padwa, Werona, Brescia, Bergamo, wreszcie Mediolan i Pawia. W obliczu takiego niebezpieczeństwa generał Ezio (Aetius) postanowił w imieniu cesarza Walentyniana III negocjować z Hunami. W tym historycznym kontekście na scenę wkroczył papież Leon I. Według współczesnych, Attyla się wycofał, ponieważ był pod wrażeniem postaci Leona. Chociaż niektórzy historycy twierdzą, że nie można wykluczyć, iż papieżowi udało się przekonać Attylę zapłaceniem wysokiego podatku. Inni uważają, że na decyzje władcy barbarzyńców zaważyły jego przesądy (po splądrowaniu Rzymu w 410 r. w tajemniczych okolicznościach zginął król Wizygotów Alaryk; Attyla nie chciał podzielić jego losu). Ale pozostaje fakt historyczny: Attyla, choć odnosił zwycięstwa i mógł podbić Rzym, postanowił się wycofać.

Reklama

Zrozumieć przekaz

Nad ołtarzem przedstawiono w marmurze scenę spotkania. Po lewej stronie widzimy postać Leona Wielkiego – wydaje się, że papież prawą ręką zatrzymuje barbarzyńskiego władcę w imię Chrystusa Zmartwychwstałego, a lewą wskazuje na krucyfiks. Na wprost Leona I stoi Attyla, a za nim – żołnierze i konie. Wzrok władcy Hunów skierowany jest jednak ku górze, gdzie wśród chmur pojawiają się groźne postacie apostołów Piotra i Pawła, patronów Rzymu, z mieczami w rękach (te wykonane są z brązu i pomalowane na biały kolor marmuru). Święty Piotr wskazuje lewą ręką Leona I, swojego następcę, tak jakby chciał mówić w jego imieniu. Święty Paweł natomiast palcem lewej ręki wskazuje barbarzyńcy drogę powrotną, jakby nakazywał mu, by zawrócił z marszu na Rzym. Attyla trzyma podniesioną wysoko prawą rękę, jakby chciał się ochronić przed tą nadprzyrodzoną wizją.

Pojawienie się na scenie spotkania Leona I i Attyli postaci apostołów Piotra i Pawła oraz aniołów daje oglądającemu do zrozumienia, że papieżowi udało się zatrzymać króla barbarzyńców z pomocą nieba.

Reklama

Ratowanie dzieła

To wielkie dzieło sztuki barokowej – wielkie ze względu na rozmiary (7,2 m na 4,2 m), ale i doskonałe wykonanie – od lat czekało na konserwację. Dokonano jej właśnie w czasie pandemii; prace zakończyły się w drugiej połowie 2021 r. Aby oczyścić powierzchnię marmuru z różnych naleciałości, osadów nie umyto jej silnymi środkami chemicznymi – zastosowano wodę zdemineralizowaną i kawałki celulozy poliamidowej. Do usunięcia grubszych osadów sadzy użyto specjalnego żelu (agar-agar), aby z kolei wyczyścić marmur z wosku świec, zastosowano nie skalpele, które mogłyby pozostawić ślady na powierzchni marmuru, lecz innowacyjną metodę biologiczną, tzn. zaaplikowano wyselekcjonowane bakterie.

Rezultatem tych delikatnych prac konserwatorskich jest przywrócenie dziełu Algardiego jego pierwotnego splendoru i blasku. Najlepiej docenią to zwiedzający Bazylikę św. Piotra, którzy to arcydzieło wykute w marmurze będą mogli podziwiać z bliska.

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2022-10-11 12:05

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Kopuła św. Piotra – w Watykanie zakończono pierwszy etap renowacji stulecia

Włodzimierz Rędzioch

Kto był w Rzymie we wrześniu 2019 r. mógł zauważyć, że tambur głównej kopuły bazyliki św. Piotra zaczął pokrywać się rusztowaniami - w Watykanie rozpoczęto renowację gigantycznej kopuły, która jest jednym z symboli Wiecznego Miasta.

Więcej ...

Świadectwo: św. Andrzej Bobola przemienia serca

2024-03-05 14:24

Niedziela Ogólnopolska 10/2024, str. 8-9

polona.pl

Wielu pielgrzymów informuje o łaskach, które otrzymali za wstawiennictwem św. Andrzeja Boboli, a ks. Józef Niżnik skrzętnie archiwizuje tę swoistą księgę cudów udzielonych za jego przyczyną.W Strachocinie, na Bobolówce – wzgórzu nieopodal kościoła, gdzie prawdopodobnie urodził się Andrzej Bobola, jest dziś kaplica. Rokrocznie podczas uroczystości odpustowych w tym miejscu gromadzą się rzesze ludzi, czcicieli św. Andrzeja.

Więcej ...

W styczniu i lutym potwierdzono w Polsce dwukrotnie więcej przypadków krztuśca niż w 2023 r. w tym okresie

2024-03-19 08:11

Adobe Stock.pl

W styczniu i lutym tego roku potwierdzono w Polsce 326 przypadków krztuśca, podczas gdy w tym samym czasie 2023 r. zanotowano 156 zachorowań - wynika z najnowszych danych o zachorowaniach na choroby zakaźne.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Dlaczego w czasie Wielkiego Postu zasłaniane są krzyże w...

Wiara

Dlaczego w czasie Wielkiego Postu zasłaniane są krzyże w...

Nowenna do św. Józefa

Wiara

Nowenna do św. Józefa

Ceremonia pogrzebowa abp. Mariana Gołębiewskiego

Niedziela Wrocławska

Ceremonia pogrzebowa abp. Mariana Gołębiewskiego

Droga Krzyżowa siedmiu darów Ducha Świętego - dar rady

Wiara

Droga Krzyżowa siedmiu darów Ducha Świętego - dar rady

Kard. Ryś: to jest nowy człowiek, który potrafi z...

Niedziela Łódzka

Kard. Ryś: to jest nowy człowiek, który potrafi z...

9 dni modlitewnego szturmu nieba w intencji ojczyzny

Kościół

9 dni modlitewnego szturmu nieba w intencji ojczyzny

Wielki Post: Rozmawiaj z Bogiem od rana do wieczora według...

Wiara

Wielki Post: Rozmawiaj z Bogiem od rana do wieczora według...

Finlandia: 17 tysięcy katolików, 8 parafii, 28 księży

Kościół

Finlandia: 17 tysięcy katolików, 8 parafii, 28 księży

Świdnica: Wyjątkowa prezentacja Całunu Turyńskiego

Niedziela Świdnicka

Świdnica: Wyjątkowa prezentacja Całunu Turyńskiego