Reklama

Turystyka

Miasto z porcelany

Wojciech Dudkiewicz

Miśnię założono ponad tysiąc lat temu, ale prawdziwa historia miasta zaczęła się dużo później, wraz z powstaniem manufaktury porcelany.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Królewsko-Polska i Elektorsko-Saska Manufaktura Porcelany (tak brzmiała pełna nazwa) powstała w zamku Albrechtsburg w Miśni nad Łabą, niedaleko Drezna, dekretem króla Polski i Saksonii Augusta II Mocnego w styczniu 1710 r.

Zaletą Miśni było jej położenie: blisko Drezna, stolicy Saksonii, i jednego z dwóch miast rezydencjonalnych Jego Królewskiej Mości. Zamek natomiast zapewniał izolację: chodziło o zachowanie w tajemnicy receptury i utrzymanie monopolu na wyrób „białego złota”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wydarte Słowianom

Choć to porcelana rozsławiła Miśnię, historia miasta jest nierozerwalnie związana z wysokim wzgórzem, gdzie już w X wieku stał gród. Umocnienia zbudowane przez Słowian Łużyckich zniszczyły wojska króla Henryka I. Nowy gród składał się z drewnianych konstrukcji otoczonych drewniano-ziemnym murem.

Tu mieli swoją siedzibę margrabiowie, biskupi i burgrabiowie, gród dawał też oparcie w czasie umacniania niemieckiego panowania nad okolicą wydartą Słowianom. Ich obecność w tym rejonie stanowiła problem, gdy na początku XI wieku toczyły się tu walki z Piastami.

Dało się to odczuć w 1002 r., gdy Słowianie wygnali niemieckich strażników i otworzyli bramy wojskom Bolesława Chrobrego. Miśnia krótko należała do Polski. W trakcie wojny polsko-niemieckiej w 1015 r. syn Bolesława – przyszły król Mieszko oblegał miasto. Zdobycie uniemożliwił przybór wody w Łabie.

Na wzgórzu

Od tamtej pory Polacy w Miśni już tylko bywali. W zjeździe w 1046 r. uczestniczyli książę polski Kazimierz I Odnowiciel i książę pomorski Siemomysł, a w 1071 r. – książę Bolesław II Szczodry. Marginalizowanie społeczności słowiańskiej trwało całe wieki, m.in. za sprawą wydanego przez władze miasta zakazu posługiwania się językiem łużyckim.

Zamek Albrechtsburg, powstały na miejscu starego zamku murgrabiów, widać z bardzo daleka. Zbudowany ok. 1495 r., ukończony 25 lat później, był pierwszą królewską rezydencją Wettinów, z których wywodził się m.in. August II Mocny.

Reklama

Zamek był nie tyle obiektem obronnym, ile zamkiem rezydencyjnym – pierwszym w historii niemieckiego budownictwa. Poza tym, że sporadycznie odbywały się w nim przyjęcia czy spotkania łowieckie, przez większość czasu stał pusty. Dopiero August II tchnął w zamek nowe życie, tworząc w jego wnętrzach pierwszą w Europie manufakturę porcelany.

Jak wytworzyć złoto

Nie wiadomo, czy porzellankrankheit – choroba porcelanowa była zaraźliwa, ale na pewno zapadł na nią August II Mocny. Był zapalonym kolekcjonerem wszelkiego rodzaju sztuki. Porcelana stanowiła jednak jego chorobliwą obsesję. Po pierwsze – dlatego że była wtedy towarem ekskluzywnym, sprowadzanym z Chin i Japonii, idealnym podarunkiem dyplomatycznym. Po drugie – mogła być remedium na fatalną sytuację finansową, w której tkwił lubiący pławić się w luksusie August II.

Królowi się poszczęściło: wpadł mu w ręce Johann Friedrich Böttger, alchemik, poszukujący mitycznego kamienia filozoficznego, mającego przemieniać metale nieszlachetne w złoto. Alchemik uciekł z berlińskiego dworu króla Fryderyka I, niezadowolonego z postępów poszukiwań. Król August II dostrzegł szansę, udzielił alchemikowi azylu, a potem go uwięził i polecił, by wypełnił jego kasę złotem.

Wzór europejski

To się nie mogło udać. Böttger na swoje szczęście wynalazł jednak właściwą metodę wyrobu porcelany. Zrobił to, analizując skład chińskiej porcelany i potem mieszając składniki na zasadzie prób i błędów. Król August II szybko zdał sobie sprawę z tego, że co prawda nie było to złoto, ale przecież mógł przemienić jedno w drugie. Postanowił założyć manufakturę, najpierw w Dreźnie. Było tam jednak za mało miejsca, więc fabrykę utworzono na zamku w Miśni.

Kopiowano wzory orientalne, ale stopniowo projektowano także własne formy i motywy dekoracyjne. Z czasem produkowano tu pierwszą prawdziwie europejską porcelanę. Okres prosperity rozpoczął się w latach 30. XVIII wieku, gdy pojawiły się wyroby Johanna Joachima Kändlera. Kilka lat później wprowadzono charakterystyczny błękitny motyw nazywany zwiebelmuster – wzór cebulowy i wkrótce miśnieńska porcelana zyskała światową sławę.

Reklama

Jak żywe

Czekolada, kawa i herbata, spożywane w coraz większych ilościach, a podawane na gorąco, wymusiły zapotrzebowanie na nowe naczynia. Gliniane zbyt łatwo się tłukły. Obok porcelanowej zastawy stołowej pojawiły się – i także szybko trafiły na wyposażenie mieszczańskich domów nie tylko w Niemczech – serwisy do kawy i herbaty. Tutejsze wyroby zaczęły powielać fabryki w całej zachodniej Europie.

Porcelana rywalizowała z brązem przy wykonywaniu rzeźb. August II postanowił, że – w odróżnieniu od innych władców, którzy mieli ptaszarnie i menażerie wypełnione rzadkimi okazami zwierząt ze świata – on wypełni swoje – porcelanowymi. Efekt można oglądać w pałacu w Dreźnie. Największe są dwa nosorożce.

Miśnieńska manufaktura pozostała jednym z najbardziej prestiżowych zakładów Niemiec aż do wkroczenia Sowietów; wtedy bowiem fabrykę zdemontowano i wywieziono na Wschód, tak jak wywieziono drezdeńską kolekcję porcelany. Część kolekcji wróciła w 1957 r. Ruszyła też produkcja porcelany, ale tylko na rynek zachodni. W „Enerdówku”, gdzie znalazło się „miasto porcelany”, nie dało się jej kupić.

Gra na dzwonach

W 1863 r. manufaktura otrzymała nowy budynek – nieco oddalony od centrum. To ona ściąga większość turystów odwiedzających Miśnię. Oferuje pokazy wyrobu porcelany oraz małe muzeum i duży sklep.

Warto jednak zajrzeć tu także do zabytków. Miłośnicy architektury sakralnej nie będą zawiedzeni. Zamek wybudowano w stylu późnogotyckim. Architekt zrezygnował ze stosowanych w budowlach gotyckich żeber i zastąpił je wysklepkami o ostrych krawędziach. W zamku znajduje się kolekcja dzieł sztuki, w tym posągi świętych.

Reklama

Dwie ciemne wieże, które wyłaniają się znad jasnej bryły zamku, to katedra św. Jana i św. Donata. Powstała już w drugiej połowie X wieku, potem przez dziesiątki lat była przebudowywana. Znajdują się tu bezcenne obrazy i posągi przedstawiające świętych, cenne witraże oraz przepiękny portal kaplicy książęcej.

Porcelana gra

Starówka jest jedną z najpiękniejszych w całych Niemczech. Liczne renesansowe i barokowe kamienice tworzą swoisty labirynt. W wielu z nich mieszczą się restauracje, hotele i sklepy.

Tuż przy niewielkim, ale urokliwym rynku znajduje się protestancki Frauenkirche – dawny kościół Najświętszej Maryi Panny. To świątynia z 800-letnią historią, chociaż obecna bryła, późnogotycki kościół halowy, pochodzi z początku XVI wieku. Z ok. 1500 r. pochodzi wspaniały rzeźbiony ołtarz, którego zaginione skrzydła boczne 100 lat temu zostały uzupełnione.

Z kościelnej wieży rozpościera się malowniczy widok na całe miasto. Kilka razy dziennie z wieży rozbrzmiewają dźwięki porcelanowego carillonu – instrumentu zbudowanego z dzwonów wieżowych, na których można wybijać melodie za pomocą klawiatury. To pierwszy na świecie carillon z porcelany miśnieńskiej. Porcelana w Miśni, jak się okazuje, jest wszędzie.

Podziel się:

Oceń:

+3 0
2021-04-06 13:06

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Wokół jeziora

Wojciech Dudkiewicz

Okolice jeziora Wan zaskakują spokojem i pustką. Najazdy turystów na tę jedną z największych atrakcji nie tylko wschodniej Turcji to dopiero przyszłość.

Więcej ...

Nowenna do Miłosierdzia Bożego

Karol Porwich/Niedziela

W Wielki Piątek rozpoczyna się Nowenna do Miłosierdzia Bożego. Pan Jezus polecił Siostrze Faustynie, aby przez 9 dni odmawiała szczególne modlitwy i tym samym sprowadzała rzesze grzeszników do zdroju Jego miłosierdzia.

Więcej ...

W TVP1 premiera filmu dokumentalnego „Wojtyłowie. Drogi do świętości”

2024-03-29 11:11

TVP

„Wojtyłowie. Drogi do świętości” to dokument opowiadający historię rodziny, z której wywodzi się Karol Wojtyła. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. W dokumencie autorstwa Piotra Kota i Mileny Kindziuk wystąpili m.in. kard. Stanisław Dziwisz, Ewa Czaicka, Jan Wojtyła. Premiera - 30 marca o 10:35 w TVP1.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Wiadomości

Przerażające dane: 1937 osób między 15. a 17. rokiem...

Nowenna do Miłosierdzia Bożego

Wiara

Nowenna do Miłosierdzia Bożego

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Kościół

Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Triduum Paschalne - trzy najważniejsze dni w roku

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Kościół

Bratanek Józefa Ulmy o wujku: miał głęboką wiarę,...

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Wiara

Jak przeżywać Wielki Tydzień?

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Kościół

Abp Galbas: Mówienie, że diecezja sosnowiecka jest...

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Wiara

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na...

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...

Kościół

Komisja Liturgiczna: apel do kapłanów o wygłaszanie...