Reklama

Niedziela Małopolska

Doświadczenie ekstremalne

Dr Piotr Błądziński

Małgorzta Cichoń

Dr Piotr Błądziński

O schizofrenii i duchowości z dr. Piotrem Błądzińskim, specjalistą psychiatrą z Zakładu Psychiatrii Środowiskowej Katedry Psychiatrii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie rozmawia Małgorzata Cichoń

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

MAŁGORZATA CICHOŃ: – Chorująca na schizofrenię Katarzyna (której świadectwo publikujemy na s. VII) słyszała „głosy”, które deprecjonowały jej wartość życia, zachęcały do dramatycznych czynów. Skąd takie zjawiska?

DR PIOTR BŁĄDZIŃSKI: – Schizofrenia to choroba psychiczna, w której występuje pewne zaburzenie rozpoznawania rzeczywistości, tego, co jest realne, a co nie. Jeżeli ktoś mówi, że słyszy głos, który mu coś nakazuje, to on to odbiera tak realnie, jak my fakt prowadzonej właśnie rozmowy.

– Czy te „głosy” mogą mieć jakiś związek ze światem duchowym? „Namawiają” do czegoś złego, atakują wartość człowieka...

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

– Psychiatria to trochę rozróżnia. Głosy, o których wspomina w swoim świadectwie Katarzyna, są objawami psychopatologicznymi, i one z duchowością mogą mieć coś wspólnego, szczególnie w treści, ale nie muszą. U części osób są to tak zwane głosy imperatywne, które coś nakazują, często np. popełnić samobójstwo. Nierzadko osoba słyszy, że jakiś głos jej ubliża, w bardzo wulgarnych słowach.

– Jak oddzielić świat psychiczny od duchowego? Wydaje się, że nieraz ta granica jest bardzo płynna: może się nam zdawać, że takie zjawiska to pewnego rodzaju walka duchowa...

– Trudno to rozdzielić. Sami psychiatrzy mają z tym kłopot. Potocznie zresztą sądzi się, że człowiek dzieli się na dwie sfery: jest to, co cielesne, i to, co psychiczne. Zresztą takie podejście przez długi czas kształtowało psychiatrię. Z tego powodu, że zjawiska psychiczne były łączone z duchowymi – psychiatria jeszcze w XIX wieku nie była traktowana jako pełnoprawna gałąź medycyny. W połowie XX wieku Viktor Frankl, psychiatra, neurolog z Austrii, który przeżył kilka obozów koncentracyjnych, stwierdził, że człowiek nie może się składać tylko z tego, co cielesne i co psychiczne, jest jeszcze trzecia sfera: duchowa. Dowodził, że zaburzenia w tej sferze mogą czasem dawać takie same objawy jak zaburzenia w dwóch pozostałych. Po samych objawach trudno rozpoznać, z czego wynika zaburzenie czy problem z funkcjonowaniem w życiu. Początkowo może się on przedstawiać jako medyczny, ale jeżeli poszuka się przyczyn, okazuje się, że jest bardziej duchowy, wynika np. z konfliktu dotyczącego światopoglądu, religii, pytań egzystencjalnych, grzechu... Frankl niejako pomógł psychiatrom oddzielić się, nie wchodzić w kompetencje osób duchownych.

Reklama

– Gdy więc do psychiatry przychodzi pacjent, który mówi, że słyszy np. głos demona, lekarz nie może z automatu uznać, że jest to problem natury psychicznej?

– Najczęściej tak jest, natomiast może to być przejawem jednak czegoś, co się dzieje w życiu duchowym, np. opętania. Jeżeli psychiatra po zrobieniu rzetelnych badań ma wątpliwości, czy to rzeczywiście jest objaw choroby, może tego człowieka skierować na rozmowę np. z egzorcystą. W Polsce częściej odbywa się to w drugim kierunku: osoby, które mają tego rodzaju halucynacje, trafiają najpierw do egzorcystów. W większości przypadków to egzorcyści proszą o konsultację psychiatrów, ale i psychiatrzy nie mogą wykluczyć rzeczywistości duchowej i uważać, że wszystko, co nie jest cielesne, należy do ich dziedziny.

– Czy często jest Pan świadkiem takich przemian, jak ta opisana w świadectwie? Z ataków przeciw życiu następuje przejście do jego afirmacji. Katarzynie pomogli bliscy, terapia, ale też daje przykład oparcia w Bogu.

– Zwykle, jeżeli ktoś wcześniej był osobą religijną, to w wierze znajduje poważny punkt oparcia, który pomaga opanowywać, ustabilizować chorobę i jest istotnym sprzymierzeńcem dla lekarza psychiatry czy w ogóle w procesie leczenia. Ale to coś, z czym pacjent już do nas przychodzi. W Krakowie działa stowarzyszenie „Otwórzcie drzwi”, skupiające osoby chorujące psychicznie, zwłaszcza z doświadczeniem schizofrenii. Wiele z nich podkreśla znaczenie wiary, religii, sfery duchowej. Mówią wprost, że to pomaga im zdrowieć. Obserwuje się, zwłaszcza wśród osób, które podejmują terapię, że choroba psychiczna staje się impulsem, by spojrzeć na życie szerzej. Pacjenci chcą wyciągnąć wniosek z trudnego doświadczenia. Prof. Antoni Kępiński uznawał, że osoby chorujące psychicznie po prostu inaczej czują, inaczej widzą, a inaczej, to zwykle znaczy: szerzej. U nich ta amplituda – nie tylko odbierania różnych doznań zmysłowych, ale odczuwania, patrzenia na świat – jest szersza. Z tego powodu mają większy lęk, większe natężenie emocji, których nie mogą pomieścić. Być może dlatego rodzą się u nich pytania egzystencjalne, które bez doświadczenia psychozy by się nie zrodziły...

– To jednak doświadczenie ekstremalne...

– Ze sposobu, w jaki opisują je pacjenci, wynika, że jest to przeżycie związane najczęściej z bardzo silnym lękiem przed dezintegracją: „że się rozpadnę”, „nie będzie mnie”... Schizofrenia to zresztą, etymologicznie, rozszczepienie osobowości. U każdego człowieka przebiega trochę inaczej, ale lęk jest doświadczeniem wspólnym i niezwykle głębokim. Podobnie jak powrót do pozycji zależnej od bliskich osób. W ostrej psychozie człowiek o sobie nie decyduje, często nie wie, co się z nim dzieje. Doznaje uciążliwych halucynacji, ma przeświadczenie, że cały świat go śledzi, wszyscy go kontrolują, patrzą, czytają w myślach. To przeżycie, które wstrząsa.

– Co „zdrowym” mają do przekazania osoby chorujące psychicznie?

– Dają nam bardzo ciekawe i bogate opowieści swojego życia. Dzielą się takim doświadczeniem, do którego „zdrowi” nie mają w ogóle dostępu. Mówią o tym, że życie może być i jest całkiem inne, niż to w masce, jak my nieraz funkcjonujemy. Warto ich słuchać, żeby uczyć się żyć bez fasady.

* * *

Dr Piotr Błądziński, lekarz psychiatra z Zakładu Psychiatrii Środowiskowej UJ CM w Krakowie

Podziel się:

Oceń:

+1 0
2015-05-07 14:11

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

19-latek potrzebuje 1,5 mln zł aby żyć...

Mam na imię Mateusz, mam 19 lat i złośliwy nowotwór. Kilka dni temu dowiedziałem się, że refundowane leczenie zostało wyczerpane - już mi nie pomoże, choć podali mi już najcięższą chemię… Ostatnia nadzieja - immunoterapia Car T-Cell. Mogę żyć, mogę pokonać nowotwór, jednak cena za to jest gigantyczna - ponad 1,5 mln złotych. Będę walczył - tak opisuje swoją chorobę 19 latek z Białej Góry, nieopodal Radomska.

Więcej ...

Łódź: Znamy zwycięzców XIX Mistrzostw Polski LSO w piłce nożnej!

2024-06-25 22:00

Piotr Drzewiecki

Więcej ...

Abp Gänswein: usunięcie z Watykanu było gorzkim osobistym doświadczeniem

2024-06-26 09:58

Włodzimierz Rędzioch

Arcybiskup Georg Gänswein postrzega swoją nominację na nuncjusza apostolskiego w krajach bałtyckich jako koniec swojego "wygnania". „Usunięcie z Watykanu przez papieża Franciszka było dla niego gorzkim osobistym doświadczeniem", powiedział były prywatny sekretarz papieża Benedykta XVI i emerytowany prefekt Domu Papieskiego niemieckiemu tygodnikowi "Die Tagespost" z Würzburga.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

Niedziela Kielecka

Kielce: siostry boromeuszki odchodzą z seminarium, a tym...

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Kościół

W. Brytania: Polski ksiądz Piotr G. oskarżony o 10...

Zmiany kapłanów 2024 r.

Kościół

Zmiany kapłanów 2024 r.

Jak wygląda moja modlitwa?

Wiara

Jak wygląda moja modlitwa?

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Niedziela Łódzka

Wakacyjny savoir vivre w Kościele

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Niedziela na Podbeskidziu

Zmiany personalne w diecezji bielsko-żywieckiej 2024

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Kościół

Diecezja kielecka: zmiany kapłanów 2024

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Kościół

Zmiany personalne w diecezji rzeszowskiej

Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?

Kościół

Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy?